Hout, hoog tempo en menselijke maat

“De vraag is telkens hoe we met de middelen die we hebben de woningbouw kunnen versnellen,” zegt Berri de Jonge, innovatiemanager bij bouwer Plegt-Vos. Met achttien jaar op de teller maakte hij de omslag van dichtbij mee. “Houtbouw is voor ons geen doel op zich, maar een middel in de puzzel.” Die puzzel wordt urgenter, want richting 2030 verlaten naar verwachting 65.000 vakmensen de sector. “Dan is voorspelbaarheid van de werkdruk essentieel.”

Van 2D- naar complete 3D-woningen

Op de Spinoza Campus wordt gebouwd met volledig houten 3D-modules. In de fabriek worden ze compleet afgewerkt, inclusief badkamers, keukens en installaties. “Zelfs de wc-rolhouder zit er al in,” lacht Nisreen Awad, commercieel manager Plegt-Vos Noordwest. Dankzij die verregaande prefab-productie kan op locatie in een stevig tempo worden gestapeld. “We plaatsen nu twaalf modules per dag, mede dankzij vaste teams die al goed op elkaar ingespeeld zijn. In elk project wordt gekeken op welke manier er bij een volgend project sneller gebouwd kan worden. Dat zit hem in de manier van produceren in de fabriek en het ‘just-in-time’ leveren naar de bouwplaats."

Awad benadrukt dat modulaire woningen de afgelopen jaren een enorme transitie hebben doorgemaakt: de kwaliteit, uitstraling en duurzaamheid van nu zijn niet meer te vergelijken met die van vroeger. “Het is verfijnder, duurzamer en warmer. In de plint komen voorzieningen als een supermarkt en gemeenschappelijke ruimtes zodat studenten en starters het saamhorige gevoel op een campus veel beter kunnen beleven. Dat geeft een heel andere stedelijke kwaliteit.” Een deel van de nieuwe woningen is bovendien groter dan Campus 1 en 2, die respectievelijk in 2012 en 2016 werden opgeleverd. Deze appartementen meten 48m² met twee slaapkamers. Ze zijn uitermate geschikt voor starters, jonge gezinnen en éénouderhuishoudens. “Door de efficiënte indeling bedienen we veel meer doelgroepen. Bij Spinoza Campus 1 en 2 ging het om studio’s van 23m². Het mooie is dat de bewoners daarvan nu kunnen doorstromen, waardoor weer studio’s vrijkomen.”

Versnellen door type- en systeemgoedkeuring

Een enorme tijdwinst bij geïndustrialiseerd bouwen is mogelijk door type- en systeemgoedkeuring, waardoor een vergunning die normaal acht weken vraagt nu binnen één dag kan worden verleend. “Wij ontvingen ons certificaat net toen we met plaatsen begonnen. Dat is heel hard nodig. Het ontlast gemeenten, die ook vaak met bezettingsproblemen kampen. De verantwoordelijkheid, dat de woningen voldoen aan wet- en regelgeving, ligt nu immers bij ons. Door minder onzekerheid in de duur van het vergunningentraject kunnen wij weer beter plannen,” zegt De Jonge. “Zo kunnen we schaars personeel optimaal inzetten.”

De woonmodules van Plegt-Vos voldoen aan alle normen van het bouwbesluit, ondanks de tijdelijke bestemming. “Wij vinden het bijvoorbeeld heel bijzonder dat de brandveiligheidseis van tijdelijke woningen lager ligt dan van permanente woningen. Wij maken daar geen onderscheid in. Als de woningen na afloop van de vergunningstermijn weg moeten, kunnen ze heel makkelijk opgepakt en verplaatst worden.” De keuze voor hout heeft daarnaast grote impact op de milieuvoetafdruk. “We besparen negentig procent CO₂, stikstof en fijnstof ten opzichte van traditionele bouw,” aldus de Jonge. Bewoners merken vooral het wooncomfort: hout voelt warm, fris en aangenaam. Met huurprijzen rond de €668 per maand blijft het bovendien betaalbaar voor de doelgroep die het hard nodig heeft.

Samenhang, veiligheid en een nieuwe wooncommunity

De strategische plek, precies in de ruimte tussen campusdeel 1 en 2, versterkt verbinding en veiligheid. Extra aandacht voor groen, licht en routing moet zorgen voor een prettige, leefbare woonomgeving. “We horen terug dat bewoners hier met plezier wonen,” zegt Awad.

De Jonge ziet in dergelijke projecten een richtingwijzer voor de landelijke woningbouwopgave. “De grootste uitdaging is een geschikte locatie vinden. Als die er is kunnen wij snel leveren en bouwen.” Awad knikt en benadrukt: ‘‘Bij modulaire projecten liggen prachtige architectonische kansen; een goede architect levert een belangrijke bijdrage aan de manier waarop een gebouw zich voegt in de omgeving en kan al in het ontwerp slimme oplossingen integreren voor gemeenschappelijke voorzieningen, groen, leefbaarheid en veiligheid in de wijk."

De toekomst van bouwen

De Spinoza Campus laat zien dat versnellen niet hoeft te betekenen dat kwaliteit of esthetiek verloren gaan. Door industrieel te bouwen, natuurlijk materiaal te benutten en procedures radicaal te vereenvoudigen ontstaat een nieuw type stadsontwikkeling dat snel, duurzaam en sociaal betekenisvol is.

“Als we slimmer met elkaar bouwen, kunnen we de woningbouwopgave realiseren met minder handen. We moeten slimmer gaan bouwen, er zijn straks simpelweg te weinig handen,” concludeert De Jonge. De Spinoza Campus bewijst dat dat kan.