7/8

Benut de overruimte: chirurgisch ingrijpen in de woningmarkt

Gastcolumn

3 minuten leestijd

14 december 2025

Gaat het nieuwe kabinet de wooncrisis nu echt aanpakken en het acute tekort van 400.000 woningen oplossen voor jongeren en ouderen die geen betaalbare plek vinden? Er is jarenlang geroepen: bouwen, bouwen, bouwen. De afgelopen jaren lukte het niet om 100.000 woningen te realiseren en staat de betaalbaarheid steeds meer onder druk. Tijd voor dé kanteling: wonen, wonen, wonen, vol het vizier op het benutten wat er al is. In Nederland staan 8,3 miljoen woningen. Daarbinnen en met name, op, aan en in de eengezinswoning, schuilt een schat aan onbenutte vierkante meters.

Na optoppen is splitsen is hét nieuwe breekijzer. De Bouwcampus, Holland Houtland en de provincie Zuid-Holland richtten zich de afgelopen jaren op meerdere doorbraken met optoppen, van potentiescans tot hoe. Hoe komen we uit n=1 naar de industrialisatie van de “optopwoning” zelf en bijvoorbeeld de verbinding met de bestaande woning?

Onze Challenge: ‘Benut de overruimte’ is goed getimed. Met zes provincies nodigt Holland Houtland architecten, ontwerpers en huiseigenaren uit om van één huis, twee huizen te ontwerpen. Laat Nederland zien hoe creatiever om te gaan met de eengezinswoning en geef de verbeelding de vrije loop. De inzendingen met namen als ‘deelhuis’, ‘tip top’, ‘dubbeldeal!’ of ‘twinspace’ laten zien dat aan de oorspronkelijke inrichting van een eengezinshuis, prima betaalbaar en duurzaam, een extra voordeur en woning toe te voegen is.

De Rijksbouwmeester schat in dat splitsen mogelijk 560.000 extra woningen oplevert. Goed nieuws dus, dat ook Jetten en Bontenbal de weg willen vrijmaken voor splitsen. Landelijk beleid alleen is niet genoeg. Er is behoefte aan een complete service voor wooncorporaties en woningeigenaren: van wens tot werkelijkheid. Niet alleen een badkamer in één dag, maar een totaalconcept dat ontzorgt. Precies zoals we op tv zien bij Bob Sikkes, bij Kopen zonder kijken, maar dan in het echt.

Benut de overruimte: van één huis, twee woningen

Chirurgisch splitsen met industriële precisie — minimale overlast, maximaal resultaat

Eengezinswoning

8,3 miljoen woningen in NL

Start

Twee woningen

Woning A
Woning B

Potentieel: 560.000 extra woningen

560.000

Potentiële extra woningen door splitsen

350.000

Huiseigenaren willen nu al delen

3.000

Splitsingen per jaar (nu)

30.000

Doel: 10x versnelling

Extra voordeur

Prefab wanden en modulaire badkamers maken splitsen eenvoudig

Minimale overlast

Chirurgisch ingrijpen — geen grof sloopwerk

Reverse splitsen

Circulair: na 10 jaar weer terug te draaien

Hier komt industrieel bouwen om de hoek kijken. Splitsen is geen grof sloopwerk, maar zoals KAW betoogt, chirurgisch ingrijpen in bestaand bebouwd gebied. Denk aan de precisie van een chirurg: laser, robot, ICT. Slimme techniek maakt het mogelijk om met minimale overlast een extra voordeur toe te voegen. Prefab wanden, modulaire badkamers en circulaire oplossingen zoals “reverse splitsen”, zodat een woning als dat nodig is, na tien jaar weer terug te draaien is. Flexibiliteit is de sleutel.

350.000 huiseigenaren willen nu al hun woning delen. Hoe gaan we van drieduizend splitsingen per jaar naar dertigduizend? Onze processen zijn nu op alle fronten te ingewikkeld. Gelukkig hebben we al ervaring met het organiseren van lokale bouwstromen en fabrieksmatige processen voor verduurzaming. Laten we met de bouwbedrijven met deze ervaring in seriematige productie de voorsprong uitbreiden naar het creëren van extra voordeuren. Voor particulieren, gemeenten en wooncorporaties biedt digitale ondersteuning via een platform met transparante intakes, click and work together een versnelling zonder extra capaciteit vanuit de gemeenten.

Om het helemaal rond te krijgen: financiers, beweeg ook mee. Maak hypotheken voor samenwonen en splitsen eenvoudiger. Het financiële risico van een woning daalt na splitsing. Een aantrekkelijk perspectief voor banken én overheid, zeker gezien onze torenhoge hypotheekschuld van € 851 miljard.

Onze oproep is dan ook: ‘Benut de overruimte’. Met lef, visie en industriële innovatie geven we handen en voeten aan de chirurgische ingreep die de wooncrisis doorbreekt. Wie doet er mee?

Sandra Nap
Directeur Holland Houtland