Woningbouw stokt door beleid: benut wat we al hebben

Volgens Touw is het leuk om te dromen over plannen voor ‘tien nieuwe steden’, maar zou het vooral moeten gaan over wat er morgen kan gebeuren voor de 1,4 miljoen woningzoekenden. Hij vindt dat het beter benutten van de bestaande voorraad werkt, maar dat bureaucratie nog steeds belemmert. Hij stelt dat een leegstandsheffing weinig oplost, omdat leegstand vaak ontstaat door wachten op gemeentelijke goedkeuring. Ook wijst hij op landelijke maatregelen zoals box 3-regulering, die tot uitponden (het afzonderlijk verkopen van een huurwoning als koopwoning) hebben geleid. En een uitgeponde huurwoning kun je niet opnieuw optoppen.

Bouwman nuanceert dit: bij uitponden gaat het vooral om woningen die beleggers hebben gekocht. Volgens hem is het positief dat jonge kopers zo’n woning opknappen en betrokken zijn bij VvE en buurt. De optoppotentie zit vooral in corporatiebezit, niet bij box-3-beleggers die uitponden.

Touw weerspreekt dit: particuliere verhuurders waren de afgelopen jaren verantwoordelijk voor 70 procent van de groei in de bestaande voorraad. Een uitgeponde huurwoning verdwijnt van de huurmarkt en er wonen daarna vaak minder mensen in. Uitponden haalt geld uit de Nederlandse markt: slechts een klein deel vloeit terug in woninginvesteringen. Dit ziet hij als symptoom van een verslechterd investeringsklimaat.

Kuijpers stelt dat het huidige beleid vooral leidt tot schuiven binnen dezelfde voorraad. Bij betaalbare koop ziet hij dat maandlasten vaak hoger zijn dan bij huren. Bouwman verwacht dat STOER verbetering brengt, maar benadrukt dat een groep experts nodig is om te bepalen waar het beste gebouwd kan worden.

Kuijpers pleit ervoor bij een nieuwe Vinex niet vooral naar grondgebonden woningen te kijken. De behoefte ligt bij compacte, gestapelde bouw, zeker met het groeiend aandeel eenpersoonshuishoudens. Bouwen met hoge dichtheid langs OV-knooppunten sluit beter aan bij de vraag. Maar dit levert pas over 10–15 jaar voldoende op. Daarom moet ook de bestaande voorraad beter worden benut; een verbetering van 1 procent levert al 85.000 nieuwe woonplekken op.

Hij benadrukt dat betaalbaarheid vaak wordt besproken zonder de kostprijs mee te nemen: ontwikkelaars betalen nu € 5.500–6.000 per m² GBO door gestegen bouwkosten, terwijl de toegestane huren beperkt zijn. Regulering vraagt dan om compensatie elders. Alle partijen, ook corporaties, worstelen hiermee.

Kuijpers stelt dat inkomenspolitiek nu via de woningmarkt wordt gevoerd, waardoor nieuwbouw stokt. Voor haalbare nieuwbouw moeten de huren omhoog; om dit betaalbaar te houden moeten inkomens of huurtoeslag stijgen. Hij pleit voor een kleiner verschil tussen huur en koop, bijvoorbeeld door de hypotheekrenteaftrek minder zwaar te laten drukken en de vrijgekomen middelen in huurtoeslag te steken. Ook het overdrachtsbelastingtarief zou één lijn moeten worden: nu is uitponden goedkoper dan verkoop aan een belegger die de woningen in de huursector houdt.

Bron: PropertyNL - 24 oktober 2025
Foto: Unsplash