Typegoedkeuring moet industriële woningbouw versnellen

Vergunningvrij bouwen kan procedures maanden verkorten, maar vraagt om cultuurverandering, certificering én lef van gemeenten
3 november 2025
2 minuten leestijd
beleid

Het vergunningvrij bouwen van industriële woningen met een typegoedkeuring kan de sector helpen richting 50 procent productie in 2030, al is daarvoor meer nodig dan aanpassingen in het Bbl. Industrieel bouwen kende een snelle groei tot 2023, maar daarna trad stagnatie op. Volgens industrieel-bouwen-watcher Marjet Rutten laat de sector niet de verwachte groei zien.

De vooruitzichten voor 2025 verbeteren iets, maar het politieke doel blijft ver weg. Daarom blijven stappen noodzakelijk, stelt bouwbedrijf Van Wijnen. Directeur commercie Theo Rook zegt dat hij verwacht het doel te kunnen halen, mits we blijven doorpakken.

Een van de meest kansrijke stappen is vergunningvrij bouwen met typegoedkeuring. Demissionair minister Mona Keijzer wil woningen met een erkende kwaliteitsverklaring vrijstellen van de technische vergunning- of meldingsplicht. Het idee is dat een vooraf bewezen, gestandaardiseerd bouwproces nieuwe controles overbodig maakt. Rutten noemt het telkens opnieuw toetsen van dezelfde woning een grote verspilling van kapitaal.

In Gelderland schat men dat procedures kunnen worden teruggebracht van zes weken naar één dag. Projectleider van de Fastlane in regio Arnhem-Nijmegen, Jack van Hoof, benadrukt dat het planproces, normaal zo’n zes jaar, sterk kan versnellen doordat alle ontwerpstappen al zijn uitgeëngineerd. Deze werkwijze past bij de Rijksambitie om het planproces te verkorten naar twee jaar en sluit aan bij het ‘parallel plannen’, waarbij markt en overheid continu samenwerken.

Van Wijnen verwacht zelf een totale tijdswinst van bijna drie jaar: een bouwtijd van twee maanden, een vergunningsfase van één maand en een planontwikkelfase van anderhalf jaar. Door zulke versnellingen kunnen industriële woningen aantrekkelijker worden. De huidige patstelling, waarin fabrieken nog niet op volle capaciteit draaien, kan worden doorbroken.

Toch is een cultuuromslag nodig. Hilbrand Katsma legt uit dat de bouw te maken heeft met vele partijen die invloed uitoefenen op het ontwerp. Dat levert kwaliteit op, maar bemoeilijkt industrialisatie. Er is angst dat er nu stedebouwkundige plannen ontstaan waarin fabriekswoningen niet passen; dan zou het hele traject opnieuw moeten.

Daarnaast is er een hiaat: alleen Van Wijnen bezit alle benodigde certificaten, terwijl andere bouwers nog bezig zijn hun volledige bouwproces te laten certificeren. Dat kost tijd.

Ook gemeenten moeten wennen aan het systeem. Volgens Van Hoof bestaat het werken met erkende kwaliteitsverklaringen al lang, maar het toepassen op complete woningen is nieuw. De ingreep van Keijzer biedt daarom duidelijkheid en kan schaarse ambtenaren vrijspelen. Katsma vergelijkt het met wennen aan cruisecontrol: overheden moeten het stuur even loslaten met de boodschap dat het ontwerp al is getoetst.


Bron: Cobouw - 2 november 2025
Foto: Unsplash