Optoppen tegen woningnood
Veel potentie, maar komt nauwelijks van de grond
Optoppen, het plaatsen van een extra woonlaag op bestaande gebouwen, biedt grote kansen, maar komt nauwelijks van de grond. ABN AMRO concludeert in het rapport De Belofte van optoppen dat het in de praktijk erg lastig is.
Volgens corporaties komen er de komende jaren slechts 4.805 optopwoningen bij, slechts 7 procent van de potentie. Eerder berekende de Stec Groep dat optoppen tot 2030 kan zorgen voor 100.000 woningen, waarvan 67.000 bij woningcorporaties.
Optoppen kan sneller dan bouwen op nieuwe locaties, omdat voorzieningen zoals scholen, winkels en infrastructuur al aanwezig zijn. Toch maken gemeentelijke regels en bezwaren van omwonenden optoppen vaak onmogelijk.
Vooral de parkeernorm is een hindernis. Ook als bewoners geen auto hebben, blijft de eis voor extra parkeerplaatsen overeind. Ruimte ontbreekt vaak, waardoor projecten niet doorgaan. Extra eisen voor bergingen en fietsruimtes maken het nog moeilijker.
Bij verenigingen van eigenaren liggen veel kansen, maar instemming van 80 tot zelfs 100 procent van de leden is vaak nodig. Bovendien ontbreekt budget voor dit soort bouwprojecten.
Optoppen gebeurt nu vooral via kleinschalige pilots. Woningcorporaties zijn terughoudend en wachten ervaring af. Bewoners en eigenaren voelen weerstand, wat een grote drempel vormt voor grootschalige toepassing. ABN AMRO vindt dat partijen optoppen meer moeten zien als kans om gebouwen te verduurzamen, wooncomfort te verhogen en bij te dragen aan de oplossing van het woningtekort.
Gemeentelijke afdelingen ruimtelijke ordening kampen met te weinig personeel en geven prioriteit aan grote gebiedsontwikkelingen. Voor optopprojecten bestaan bovendien nog weinig standaarden of richtlijnen, waardoor vergunningen lang op zich laten wachten.
ABN AMRO pleit voor een landelijke aanpak met één standaard goedkeuringsprocedure, meer kennisdeling en regionale expertiseteams. Gemeenten kunnen dan met provinciale subsidie een 'optopambtenaar' inhuren om woningbouw te versnellen.
Bron: EW Magazine - 4 september 2025
Foto: Google Street View (Karel Doormanstraat - Rotterdam)
