Omslag naar duurzaam bouwen is noodzakelijk
Rli deelt dringend advies voor CO₂-arme woningbouw met focus op duurzame materialen en overheidssturing
De woningmarkt in Nederland verkeert in crisis: veel mensen vinden al jaren geen passende, betaalbare woning. Om dit op te lossen, moeten er jaarlijks 100.000 nieuwe woningen komen. De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) onderzocht hoe dit gerealiseerd kan worden met minder CO₂-uitstoot.
Een groot deel van de CO₂-uitstoot in de bouw komt van conventionele bouwmaterialen zoals beton en staal. Omdat de EU vanaf 20230 grenzen stelt aan de CO₂-uitstoot van nieuwbouw, is een snelle omslag naar duurzame bouwmaterialen noodzakelijk om te voorkomen dat Nederland in een nieuwe bouwcrisis terechtkomt.
Vijf strategieën voor duurzame woningbouw
De Rli onderscheidt in zijn adviesrapport vijf duurzaamheidsstrategieën die deze omslag kunnen versnellen: het gebruik van minder bouwmaterialen, installatiearm bouwen, hergebruik en recycling van materialen, toepassing van biobased materialen en het gebruik van CO₂-arme varianten van conventionele materialen. Deze aanpak leidt niet alleen tot een substantiële vermindering van CO₂-uitstoot, maar verbetert ook de leveringszekerheid van bouwmaterialen.
Fabrieksmatig bouwen als kans
Hoewel een deel van de bouwsector al stappen zet richting duurzaamheid, wacht het merendeel nog af en verlangt het meer sturing van de overheid. Fabrieksmatig bouwen wint terrein en biedt voordelen zoals efficiënter materiaalgebruik, minder afval, betere recyclingmogelijkheden en een hogere arbeidsproductiviteit. Duurzaam bouwen is gemiddeld iets duurder dan conventioneel bouwen, maar kan bij fabrieksmatige productie concurrerend zijn en gaat vaak sneller.
De grootste belemmeringen
Belemmeringen voor de omslag zijn onder meer het ontbreken van scherpe milieunormen, gemeentelijke regels die vooral gericht zijn op conventionele materialen, normering en certificering die duurzame materialen benadelen, het ontbreken van financiële stimulering en een gebrek aan samenwerking en vaardigheden binnen de bouwketen.
Cruciale rol van overheid
De Rli concludeert dat een snelle omslag noodzakelijk is vanwege EU-regels en het risico op een bouwcrisis. Hiervoor zijn zowel normering als beprijzing essentieel. De rijksoverheid moet een nationale routekaart opstellen met ambitieuze CO₂-grenswaarden en een oplopende heffing invoeren op niet-duurzaam bouwen. Innovatie, samenwerking en opschaling zijn cruciaal, net als het beter benutten van fabrieksmatige bouw en het aanpassen van opleidingen.
Aanbevelingen
De belangrijkste aanbevelingen zijn:
- Nederlandse regelgeving in lijn brengen met Europees beleid en een nationale routekaart ontwikkelen.
- Een oplopende heffing invoeren op niet-duurzaam gebouwde woningen vanaf 2030.
- Procedures en regels actualiseren om duurzaam bouwen te stimuleren.
- De bouwketen voorbereiden op duurzame bouw door afspraken, scholing en innovatie te bevorderen.
Bron: Raad voor de leefomgeving en infrastructuur - juni 2025
Foto: Raad voor de leefomgeving en infrastructuur
