Omgekeerd verdichten wint terrein in Zuid-Holland
Groen, water en sociale netwerken eerst bepalen leidt tot logischere verdichting, meer draagvlak en extra woningen
Zuid-Hollandse bestuurders zijn tevreden over de ontwerpaanpak ‘omgekeerd verdichten’, waarbij groen en water het startpunt vormen. PosadMaxwan past deze methode toe in meerdere gebiedsontwikkelingen en volgens ontwerper Marianne Lefever leidt dit tot logischere woninglocaties en soms zelfs meer woningen.
Gezond Ontwerpen draait om eerst groene structuren, waterlogica en sociale netwerken te bepalen en pas later woningbouw. Dit staat haaks op traditionele verdichting. In zeven projecten in o.a. Capelle aan den IJssel, Dordrecht en Rotterdam helpt de aanpak om woningen aan te laten sluiten op bewegingen, ontmoetingsplekken en voorzieningen. En om wateroverlast, hittestress en verkeersdrukte vroeg te adresseren.
Gemeenten starten samen met PosadMaxwan met een gebiedsanalyse en een ‘gezond raamwerk’. Bewoners geven aan wat werkt, welke routes ze gebruiken en welke plekken ze missen. Volgens PosadMaxwan helpt deze methode de bewoners om de uitgangspunten beter te begrijpen, waardoor een toekomstbestendigere inrichting ontstaat. Lefever benadrukt dat gezondheid disciplines verbindt en energie geeft in complexe opgaven.
Op een platform van de provincie staan de zeven projecten beschreven. De Dordrechtse wijk Sterrenburg is een voorbeeld. Hier werd een kleine verdichting van 250 woningen herzien; na analyse van het groenblauwe netwerk en routes bleek ruimte voor 3.000–5.000 woningen. Dit bood kansen voor meer voorzieningen en betere groene ruimtes. Ook in Ridderveld, Alphen aan den Rijn, leidt de afstemming op groene en sociale netwerken tot meer variatie en beter gebruikte ontmoetingsplekken.
De methode is geschikt bij naoorlogse herstructurering, gebieden met bestaande groen- of waterstructuren, complexe opgaven en nieuwe uitbreidingen. Gemeenten noemen de aanpak concreet en toepasbaar. Een Capelse wethouder zag dat vastgelopen processen hiermee weer vooruitgingen, mede door vroege gesprekken met bewoners.
Lefever stelt dat de aanpak inmiddels ook elders wordt toegepast. Eerst de gezonde basis, dan de bouw, blijft het uitgangspunt. Landelijke toepassing kan leefbaarheid en cohesie versterken. Op het Festival Gezond Verstand werd benadrukt dat sociale en fysieke domeinen elkaar nodig hebben. Zuid-Holland werkt sinds 2020 via het programma Gezond en Veilig aan positieve gezondheid.
Bron: Stadszaken - 21 november 2025
Foto: PosadMaxwan
