Een ander perspectief: niet meer bouwen, maar beter verdelen

Schaarste is vaak een kwestie van verdeling. Werkplekken zijn bijvoorbeeld op dinsdag en donderdag vol, terwijl ze op woensdag en vrijdag grotendeels leegstaan. Er is dus eerder sprake van overvloed dan van tekort.

Ook bij wonen draait het om verdeling. Acht op de tien woningen worden bewoond door eenpersoonshuishoudens. Daarom is indikken noodzakelijk: woningen moeten gerealiseerd worden op plekken waar voorzieningen al aanwezig zijn. Ontwerpen vanuit nabijheid voorkomt dat er nieuwe steden nodig zijn en versterkt bestaande steden en dorpen. Slimmer ruimtegebruik betekent ook woningsplitsing en samenwonen aantrekkelijk maken, wat vraagt om nieuwe competenties in bouw en onderwijs.

Het Rijk beschikt over miljoenen vierkante meters vastgoed en kan daarmee gebiedsontwikkeling versnellen, bijvoorbeeld door grond en gebouwen strategisch in te zetten. Vakmanschap, kennis en daadkracht zijn daarbij cruciaal.

Alles wat wordt gebouwd, haalt iets weg uit de natuur; daarom moet er ook worden teruggegeven. Investeren in natuur is noodzakelijk en vormt de basis van de transitie.

Het uitstellen van Europese klimaatdoelen leidt af van de werkelijke opgave: verantwoordelijkheid nemen voor de impact van eigen consumptie, ook buiten de landsgrenzen. Minder gebruiken en waarde creëren vanuit maatschappelijke betekenis en natuur biedt een alternatief.

Als bindend principe kan een model zoals in Bologna richting geven: uitbreiding op eigen perceel mag, zelfs boven openbare ruimte, maar daar staat de verantwoordelijkheid voor onderhoud en de omgeving tegenover.

Bron: Duurzaam Gebouwd - 2 december 2025
Foto: Unsplash